SGA Yenidoğan Öngörüsü: Risk Bazlı Yönetim
İlk antenatal vizitte (ilk üçayda) fetusun SGA doğma olasılığı açısından risk değerlendirmesi yapılmalıdır.
SGA bebek doğurmak için mimör risk faktörleri arasında anne yaşının 35 ve üzerinde olması, IVF sonrası tekil gebelik, multiparite, vücut kitle indeksinin (VKİ) 20 nin altında veya 25 ile 34.9 arasında olması, günde 1-10 sigara kullanımı, gebelik öncesi yetersiz meyve tüketimi, önceki gebeliklerde preeklampsi, 6 aydan daha kısa 60 ay ve üzerinde iki gebelik zamanı aralığı olması sayılabilir.
SGA bebek doğurmak için majör risk faktörleri ise anne yaşının 40 ın üzerinde olması, günde 11 tane veya daha fazla sigara içimi, babanın ve annenin SGA doğmuş olması, kokain kullanımı, günlük yoğun egzersiz, önceki gebelikte SGA yenidoğan veya fetus kaybı olması, annenin kronik hipertansif veya vasküler komplikasyonlu diyabetik olması, annede renal hastalık, antifosfolipid sendromu olması, gebelikte adet benzeri ağır kanamaların olması ve PAPP-A MoM değerinin 0,4 ün altında olmasıdır.
Tek majör risk faktörü olanlarda 16. gebelik haftası (GH) öncesinde eğer preeklampsi açısından da risk mevcut ise aspirin tedavisi düşünülmelidir. Ayrıca 20. gebelik haftasında da yeniden değerlendirilmelidirler. Bu haftada fetusun bağırsaklarının ekojen olması da majör risk faktörü olarak değerlendirilmeli. Risklerin (majör) devamı durumunda uterin arter Doppler i yapılmaksızın bu gebeler 26-28. gebelik haftasından itibaren seri gelişim ve umblikal arter Doppler analizi takibine alınırlar. Çünkü gu grupta 20-24 GH arasında yapılan uterin arter Doppler analizinin ağır SGA fetusları öngörme başarısı çok iyi değil.
Üç veya daha fazla minör risk faktörü olanlar 20. GH da yeniden değerlendirilmeli eğer hala üç veya daha fazla risk faktörü varsa ve majör risk faktörü eklenmediyse (fetusun bağırsaklarının ekojen olması gibi) bu durumda 20-24. gebelik haftaları arasında uterin arter Doppler analizi uygulanmalıdır. Uterin arter Doppler analizi normal olanlar üçüncü üçayda fetal büyüme ve umblikal arter Doppler analizi ile takip edilmelidirler. Uterin arter Doppler analizi anormal ( ortalama PI 95. persantil üzerinde veya bilateral notch mevcut) çıkanlar ise 26-28. gebelik haftasından itibaren seri gelişim ve umblikal arter Doppler analizi takibine alınırlar. Uterin arter analizi bu gebelik haftaları arasında bir kez yapılmalı ve tekrar edilmemelidir. Çünkü başta 20-24. gebelik haftaları arasında uterin arter Doppler analizi anormal olup sonradan düzelen grupta SGA lı fetus doğurma açısından risk azalması oluşmamaktadır.
SGA bebek doğurmak için mimör risk faktörleri arasında anne yaşının 35 ve üzerinde olması, IVF sonrası tekil gebelik, multiparite, vücut kitle indeksinin (VKİ) 20 nin altında veya 25 ile 34.9 arasında olması, günde 1-10 sigara kullanımı, gebelik öncesi yetersiz meyve tüketimi, önceki gebeliklerde preeklampsi, 6 aydan daha kısa 60 ay ve üzerinde iki gebelik zamanı aralığı olması sayılabilir.
SGA bebek doğurmak için majör risk faktörleri ise anne yaşının 40 ın üzerinde olması, günde 11 tane veya daha fazla sigara içimi, babanın ve annenin SGA doğmuş olması, kokain kullanımı, günlük yoğun egzersiz, önceki gebelikte SGA yenidoğan veya fetus kaybı olması, annenin kronik hipertansif veya vasküler komplikasyonlu diyabetik olması, annede renal hastalık, antifosfolipid sendromu olması, gebelikte adet benzeri ağır kanamaların olması ve PAPP-A MoM değerinin 0,4 ün altında olmasıdır.
Tek majör risk faktörü olanlarda 16. gebelik haftası (GH) öncesinde eğer preeklampsi açısından da risk mevcut ise aspirin tedavisi düşünülmelidir. Ayrıca 20. gebelik haftasında da yeniden değerlendirilmelidirler. Bu haftada fetusun bağırsaklarının ekojen olması da majör risk faktörü olarak değerlendirilmeli. Risklerin (majör) devamı durumunda uterin arter Doppler i yapılmaksızın bu gebeler 26-28. gebelik haftasından itibaren seri gelişim ve umblikal arter Doppler analizi takibine alınırlar. Çünkü gu grupta 20-24 GH arasında yapılan uterin arter Doppler analizinin ağır SGA fetusları öngörme başarısı çok iyi değil.
Üç veya daha fazla minör risk faktörü olanlar 20. GH da yeniden değerlendirilmeli eğer hala üç veya daha fazla risk faktörü varsa ve majör risk faktörü eklenmediyse (fetusun bağırsaklarının ekojen olması gibi) bu durumda 20-24. gebelik haftaları arasında uterin arter Doppler analizi uygulanmalıdır. Uterin arter Doppler analizi normal olanlar üçüncü üçayda fetal büyüme ve umblikal arter Doppler analizi ile takip edilmelidirler. Uterin arter Doppler analizi anormal ( ortalama PI 95. persantil üzerinde veya bilateral notch mevcut) çıkanlar ise 26-28. gebelik haftasından itibaren seri gelişim ve umblikal arter Doppler analizi takibine alınırlar. Uterin arter analizi bu gebelik haftaları arasında bir kez yapılmalı ve tekrar edilmemelidir. Çünkü başta 20-24. gebelik haftaları arasında uterin arter Doppler analizi anormal olup sonradan düzelen grupta SGA lı fetus doğurma açısından risk azalması oluşmamaktadır.
Dörtlü testteki biyokimyasal parametreler (MSAFP, hCG, İnhibin-A) SGA fetus öngörüsü amacı ile kullanılmamalıdır. Sadece kombine testin PAPP-A değerinin 0.4 MoM altında olması SGA fetus açısından risk olarak değerlendirilmelidir.Batının palpasyonu SGA öngörüsünde kullanılmamalıdır.
Seri fundus-pubis mesafesi ölçümleri özellikle popülasyona göre ayarlanmış nomogramlar kullanılarak sonografik gelişim takibi öncesinde uygulanabilir. Fundus-pubis mesafesnin 10. persantil altında kalması durumunda ultrason ile fetal biyometri değerlendirmesi yapılabilir. Ancak sonografi elde varsa fetusun gelişiminin takibinde liberal olarak kullanılmalıdır.
