Fetusun Kalbinin Değerlendirilmesine Giriş: Situs Solitusun Konfirmasyonu
Kardiyak situsun belirlenmesi önemlidir. Çünkü situs solitus durumunda konjenital kardiyak anomali izlenme olasılığı %1 civarında iken bu oran situs inversus mevcudiyetinde %2 lere çıkmaktadır. Ancak kardiyak anomalilerin çoğu situs solituslu fetuslarda izlenmektedir. Hetrotaksi sendromlarında kardiyak konjenital anomali riski daha fazladır. Dekstrokardide %75 viseral heterotaksi durumlarında %95 e kadar ulaşabilmektedir. Dekstrokardi vakalarında soldan sağa şant (ASD, VSD, pulmoner venöz dönüş anomalisi) veya sağ ventrikül çıkış obstrüksiyonu (Pulmoner stenoz, atrezi) aranmalıdır. Viseral heterotaksilerde ise spesifik bir kardiyak anomali birliteliğinden bahsetmek mümkün değildir.
Bu değerlendirmeyi yapabilmek için fetusun sol tarafının hangi tarafı olduğunu önce belirlemek gerekir. Bunun için ilgili yazdığım diğer postu okuyabilirsiniz.
Situs solitusta batın aksiyal kesitlerinde mide cebi solda, umblikal ven ortada ve umblikal venin daha sağında ve batının sağında safra kesesi izlenir. Bu kesitte vertebranın ön tarafındaki damarlar değerlendirildiğinde aorta vertebranın önünde ve solunda izlenir. Vena kava inferiyor ise aortanın daha önünde ve aorta ve hatta vertebranın da sağında izlenir. Dört odacık kesitine doğru çıkıldığında kalbin ve aortik arkın solda olduğu ve kalbin apeksinin sola dönük olduğu belirlenebilir. Ayrıca değerlendirme detaylandırıldığında moderatör bandı olan sağ ventrikülün sağda apeksi daha boş ve kaviter izlenen sol ventrikülün solda olduğunun ve pulmoner venöz dönüşlerin soldaki atriyumla, vena kavaların sağdaki atriyum ile ilişkili olduklarının gösterilmesi gerekir.
Situs inversus (totalis) üstteki paragrafta açıklanan situz solitus durumunun ayna görüntüsüdür.
Situs ambigiousta (Heterotaksi, Kardiyosplenik sendomlar ve izomerizmler) durumunda ise viseral organlarla kalbin bulunduğu taraflar farklıdır. Kabaca iki şekilde karşımıza çıkabilir Birincisi dektrokardidir(Dekstrokardi ile birlikte situs solitus veya Dekstroversiyon) ve bunda kalp sağda iken mide soldadır. İkincisi ise viseral situstur(diğer adı Levokardi ile birlikte situs inversus veya Levoversiyon) ki bu durumda kalp solda ama mide sağdadır. Fetal ekokardiyografi yapanlar bu durumu sağ atriyal izomerizm ve sol atriyal izomerizm olarak adlandırmaktadırlar. Bunların tanısı ile ilgili ayrı bir post yazmayı düşünmekteyim.
Viseral heterotakside ise kalp ve/veya mide açık bir şekilde aynı tarafta değil ve orta hatta olmaya meyillidirler.
Mezokardi ise situs solitus durumuna benzer ancak kalp orta hatta izlenir.
